به گزارش روابط عمومی شرکت فرش آستان قدس رضوی، در دهههای پیشین همواره ایران با داشتن سهمی حدود 30 درصدی از مجموع تجارت جهانی فرش دستباف، برترین و بزرگترین صادرکننده در دنیا به شمار میآمد که اکنون این سهم به کمتر از 10 درصد تنزل یافته است.
برپایه این گزارش، کشورهای هندوستان، پاکستان، ترکیه و نپال که در دهههای قبل رتبههای پس از ایران را به خود اختصاص میدادند، اکنون توانستهاند سهم بیشتری از مجموع تجارت جهانی فرش را در اختیار بگیرند و یکهتازی فرش ایرانی را با تردید و چالش مواجه کنند.
در چند سال اخیر هندوستان توانسته است با تصاحب سهمی حدود 30 درصدی از مجموع صادرات فرش در جهان به رتبه نخست صادرکنندگان فرش در دنیا دست یابد و ایران و پاکستان را با فاصله پشت سر بگذارد.
مسئولان باید این تلنگر را جدی بگیرند که نام معتبر، اصیل و باپشتوانه «فرش ایران» که در حوزه ارزآوری نیز یکی از مهمترین صادرات غیرنفتی کشور را شامل میشده است، اکنون در معرض آسیب جدی قرار گرفته و عوامل داخلی و خارجی این مشکل را دامن زدهاند.
بر اساس آمار اعلام شده از سوی گمرک، صادرات فرش دستباف ایران از بیش از ۴۰۰ میلیون دلار در سال ۹۶ به حدود 7۰ میلیون دلار در سال 99 تنزّل کرده است که این عدد ناچیز صادراتی در دهههای اخیر بیسابقه بوده است.
بخشی از این کاهش -یا مهمترین عامل این کاهش- ناشی از تحریم فرش ایران از سوی آمریکا بوده است که با خروج از برجام بار دیگر ترخیص فرشهای وارداتی با مبداء ایران را در گمرک ایالات متحده منع کرد و البته در کنار تحریم خارجی، برخی مشکلات داخلی نیز در این نزول صادراتی مؤثر بودهاند.
رشد تصاعدی بهای مواد اولیه، گرفتاریها و مشکلات ارزی، بانکی، بیمهای و مالیاتی، فقدان تسهیلات و حمایتهای مالی و تشویقی از تولیدکنندگان و بازرگانان فرش، ضعف در تجارت خارجی، عدم تبلیغات مؤثر و حضور فعال و هدفمند در نمایشگاههای برونمرزی و نبود یا ضعف سیاستگذار و متولی آگاه و توانمند در هدایت امور این هنر- صنعت را میتوان از دیگر عوامل کاهنده صادرات فرش دانست.